Upala lojnih žlezda gornjeg ili donjeg kapka naziva se čmičak (chordeolum). Čmičak može da bude lokalizovan kako na spoljašnjoj tako i na unutrašnjoj ivici samog kapka. Ivica kapka je zadebljala, javlja se otečena, tvrda, bolna promena u obliku „loptice“. Otok može biti toliki da potpuno zatvori otvor kapka. Pacijent je često uznemiren zbog toga i traži pomoć oftalmologa.
Čmičak nastaje kao posledica lokalnog nagomilavanja masno sluzavog sekreta u žlezdanim kanalima na ivici kapaka, koji se prirodno stalno stvara i luči, što osoba oseća kao prisustvo nekog stranog tela i nesvesno taj deo kapka trlja prstima. Na prstima su skoro uvek prisutne brojne bakterije, najčešće stafilokoke, kojima se nagomilani sekret inficira. Započinje upalni proces, te nastaje crveni bolni čvorić bliže ili dalje od ivice kapka.
Kod ljudi koji prirodno imaju kožu koja je pojačano sklona mašćenju čmičak se češće javlja, kao i kad postoji hronično, sezonsko zapaljenje ivica kapaka. Primećeno je da se čmičak češće javlja kod dece koja se ne mogu suzdržati od trljanja očiju kao i kod dijabetičara. Boravak u nečistim sredinama koje uzrokuju povećano suzenje očiju takođe može oštetiti ivicu kapka i stvoriti preduslove za nastanak čmička.
Čmičak je veći estetski nego zdravstveni problem. Ono što je u terapiji ovih stanja najvažnije to je grejanje suvim toplim oblogama, koje čuvaju toplotu, i to što češće i duže tokom dana. Taj postupak širi izvodne kanaliće pa se povećava verovatnoća evakuacije zadržanog sekreta. Kod jakog zapaljenja, bola i otoka, posebno na gornjem kapku, dajemo i odgovarajuće antibiotike u obliku kapi kao i odgovarajuće antizapaljenske preparate. Vrlo često, iza akutnog zapaljenja zaostaje bezbolno zadebljanje u kapku koje se jedino, jednostavnom hiruškom intervencijom može ukloniti.
Lečenje se mora obavljati pod nadzorom oftalmologa a obavezno mu se treba javiti ukoliko se čmičak često javlja.
