Ne, nakon operacije nije moguće da se katarakta ponovo javi na operisanom oku. Naime, za vreme operacije katarakte pomoću ultrazvučnog aparata iz kapsularne vrećice uklanja se prirodno zamućeno sočivo koje se u njoj nalazi i na njegovo mesto se postavlja veštačko intraokularno sočivo. Ovo sočivo, koje ostaje trajno u oku, postajući njegov sastavni deo i preuzimajući funkciju prirodnog sočiva, se ne može zamutiti.
Ipak, kod manjeg broja pacijenata vremenom može doći do pojave tzv. sekundarne katarakte ili pravilnije rečeno opacifikacije (zamućenja) kapsularne vrećice. U pitanju je zadebljanje i zamućenje kapsule, pri čemu zamućenje zadnjeg njenog dela ometa prolazak svetlosnih zraka. Na ovaj način, postepenim smanjenjem providnosti kapsule dolazi i do postepenog slabljenja vida.
Sekundarna katarakta se najčesće javlja godinu, dve posle operacije, mada može nastati i u kasnijem postoperativnom periodu. Istraživanja su pokazala da se sekundarna katarakta javlja češće kod:
- mlađih osoba jer su epitelne ćelije na ekvatoru (bočnom delu kapsule) potentnije, brže se razmnožavaju i migriraju kapsulom ka njenom centru;
- kod pacijenata koji imaju neke druge bolesti unutrašnjeg dela oka (najčešće upale)
- kod pacijenata kojima su rađene i neke druge intraokularne operacije npr. vitrektomija sa silikonskim uljem, kao i prilikom ugradnje nekih vrsta intraokularnih sočiva (najčešće silikonskih) tokom operacije katarakte.
Ranije se sekundarna katarakta uklanjala korišćenjem nožića – cistotoma (iglica) kako bi se načinio otvor u centralnom delu zamućene kapsule, što je bilo rizično zbog mogućnosti pojave brojnih komplikacija. Zahvaljujući tehnološkom napretku, danas je lečenje sekundarne katarake brza, bezbolna i pouzdana intervencija koja se vrši tzv. Nd YAG laserom. Ova bezkontaktna procedura se naziva zadnja kapsulotomija i izvodi se ambulantno, u lokalnoj kapljičnoj anesteziji. Traje svega 2-3 minuta i potpuno je bezbolna. Efekat je vidljiv odmah nakon tretmana i ono što je još važnije, trajan je (nakon izvršene kapsulotomije nije moguće ponovno zamagljenje kapsule sočiva).
Pre intervencije je potrebno kratkotrajno delujućim kapima proširiti zenice. Tokom tretmana, pacijent čuje tihe zvukove i vidi crvenu svetlost. Laserski zraci se usmeravaju ka zamućenom delu kapsule, otvarajući njen centralni deo. Sa svakim impulsom, otvor se širi sve do potrebne širine. Nakon tretmana, pacijent odlazi kući, pridržavajući se uputstava lekara. U toku dana je moguće prolazno zamućenje vida dok se zenica ne skupi, kao i privremeni skok očnog pritiska i blaga iritacija oka. Ovi simptomi su kratkotrajni i pacijent se najčešće tokom dana oseća ugodno, a vid se poboljšava do nivoa na kom je bio pre nastanka sekundarne katarakte.
